وقتی سؤال «چرا» را درباره‌ی یک فیلم یا اثر هنری می‌پرسیم، به دنبال چه چیزی هستیم؟ یعنی به دنبال چه جوابی هستیم؟ در سرتاسر این کتاب، به یک پاسخ مطلوب خواهم پرداخت که آن را دلیل زیبایی‌شناختی می‌نامم.
این اصطلاح را از مجموعه سخنرانی‌های لودویگ ویتگنشتاین در باب درک زیبایی‌شناختی الهام گرفته‌ام؛ موضوعی که او مدعی است هدف اصلی‌اش کنار آمدن با «حیرانی و بُهت زیبایی‌شناختی» است که در آثار هنری باهاشان مواجه می‌شویم.
معنای دقیق زیبایی‌شناسی
ویتگنشتاین یادآوری می‌کند که پاسخ زیبایی‌شناختی ما همانا «ارائه‌ی دلایل است برای استفاده از این کلمه به جای کلمه‌ای دیگر در یک جای خاص در یک شعر، یا برای استفاده از این عبارت موسیقی به جای آن یکی در یک جای خاص در یک قطعه موسیقی».
آنچه ویتگنشتاین در اینجا مطرح می‌کند، در واقع همان چیزی است که پرسش «چرا» به دنبال آن است: دلیل انتخاب‌های هنری خاص. وقتی در مورد یک اثر هنری می‌پرسیم «چرا»، می‌خواهیم بدانیم با این انتخاب به جای انتخابی دیگر، چه چیزی به دست می‌آید. دلیل زیبایی‌شناختی بحثی است درباره‌ی خصلت‌ها و ویژگی‌ها.
پی‌نوشت:
آنچه خواندید بریده‌ای بود از کتابی در حال ترجمه.
جستارهای پیشنهادی:
- نقد و نظریه فیلم چیست؟
- فهم ادبیات، سینما و اسطوره؟
- نقد فیلم چیست؟ | حسین معززی‌نیا
- نقد تمام فیلم‌ها
- شش جستار درباره‌ی زندگی در کنار ادبیات و هنر
وبینار رایگان «لذت کشف» در تلگرام
